Tijdens het Congres Netwerk Digitaal Erfgoed waren wij aanwezig om kansen en verschuivingen in digitale publieksbeleving te duiden. In gesprekken en sessies viel één ding op: de sector staat op een kantelpunt. Digitale beleving bepaalt steeds vaker of musea, archieven en erfgoedinstellingen nieuw publiek bereiken. Tegelijkertijd ontstaan er nieuwe vragen: waar begin je, wat werkt en hoe behoud je inhoud en nuance in een digitaal landschap dat steeds sneller beweegt? We delen drie trends die bepalend zijn voor 2026:
1. Oral history groeit snel en AI maakt het toegankelijk
Oral history krijgt een steeds grotere plek binnen het erfgoeddomein, geschiedenis verteld door de mensen die het zelf hebben meegemaakt. Dankzij AI verandert oral history van een tijdrovende bron in een toegankelijk, doorzoekbaar verhaalarchief: transcripties worden automatisch herkend, thematisch getagd en snel doorzoekbaar.
Wat jij ermee kunt: Maak van “doorzoekbare verhalen” een vaste publieksfunctie. Bouw interviews om tot een verhaalarchief met korte fragmenten die je direct kunt inzetten in tentoonstellingen, websites, educatie of publicaties. Zo wordt oral history niet alleen vindbaar, maar ook actief bruikbaar voor een breed publiek.
2. Sterke focus op ecologische geschiedenis en botanisch erfgoed
Thema’s als ecologische geschiedenis, landschap, natuur en botanisch erfgoed schuiven steeds meer naar de voorgrond. Publiek zoekt begrijpelijke en tastbare ingangen om grotere vraagstukken te begrijpen: klimaat, verandering door de tijd, biodiversiteit en de relatie tussen mens en omgeving.
Wat jij ermee kunt: Gebruik deze concrete objecten als narratieve haakjes, zoals planten, zaden, herbariums, dijken of waterwerken. Vanuit één herkenbaar element kun je een verhaal vertellen dat tijd, verandering en menselijke invloed inzichtelijk maakt. Dit werkt sterk in tentoonstellingen, digitale formats en hybride belevingen.
3. Creatieve samenwerking wordt de motor van digitale publieksbeleving
De beweging richting open data, gedeelde kennis en creatieve samenwerking wordt steeds belangrijker. Steeds meer instellingen zoeken verbinding met makers buiten het erfgoedveld om hun collectie te vertalen naar publieksformats die wel werken voor nieuwe doelgroepen.
Wat jij ermee kunt: Denk na hoe je jouw gedigitaliseerde aanbod de drempel over helpt richting publiekstoepassingen. Laat je verrassen in een open gesprek met een lokale theatermaker, VR-designer of creatief bureau, en ontdek nieuwe vormen om je collectie tot leven te brengen.
Of kom naar ons Digitaal Spreekuur. Kost niks: gewoon een uurtje sparren met professionals.